Phân tích tâm lý (Phân tâm học) điều trị chứng rối loạn lo âu xã hội (social anxiety disorder – SAD) dựa trên lý thuyết tâm động học, ban đầu được cho là của Sigmund Freud.
Từ góc độ tâm lý học, rối loạn lo âu xã hội được cho là một phần của một vấn đề lớn hơn phát triển trong thời thơ ấu. Các nhà khoa học theo quan điểm này xem lo âu là một chứng rối loạn có nguồn gốc từ thời thơ ấu. Do đó, họ xem chứng lo âu xã hội của bạn là kết quả của những trải nghiệm ban đầu và sự gắn bó của bạn với những người chăm sóc và những người quan trọng khác trong cuộc đời bạn.
Phân tâm học so với Liệu pháp Tâm động học
Mặc dù các thuật ngữ này thường được sử dụng thay thế cho nhau, phân tâm học đề cập đến liệu pháp tâm lý cường độ cao trong thời gian dài, trong khi liệu pháp tâm động học có hình thức ngắn gọn. Trong khi phân tâm học có thể liên quan đến việc gặp gỡ vài lần một tuần trong khoảng thời gian nhiều năm, thì liệu pháp tâm động học có thể diễn ra trong ít nhất 15 tuần với các cuộc gặp gỡ mỗi tuần một lần.
Theo cách này, liệu pháp tâm động học gần giống với liệu pháp nhận thức-hành vi (cognitive-behavioral therapy – CBT) về hình thức của nó. Trong khi một nhà phân tâm học được chứng nhận sẽ tiến hành phân tích tâm lý, liệu pháp tâm động học có thể được thực hiện bởi bất kỳ nhà tâm lý học nào được đào tạo theo định hướng này.
Lý thuyết tâm động học về chứng rối loạn lo âu xã hội
Mặc dù không có lý thuyết phân tâm toàn diện về SAD, nhưng có một số niềm tin về nguồn gốc của chứng lo âu xã hội từ quan điểm này. Mỗi xung đột này được cho là dẫn đến sự xấu hổ, rút lui khỏi xã hội, cảm giác bất an và lòng tự trọng thấp.
Nguồn gốc của chứng lo âu xã hội
- Sự đoán trước về sự xấu hổ và sỉ nhục do cha mẹ chỉ trích hoặc gay gắt gợi ra
- Xung đột giữa nhu cầu đạt được và thành công của bạn và nỗi sợ thành công
- Xung đột giữa nhu cầu độc lập của bạn và nỗi sợ hãi bị cha mẹ từ chối hoặc bỏ rơi
- Tự ái vì sợ không thể tạo được ấn tượng hoàn hảo
Liệu pháp Tâm động học cho Rối loạn Lo âu Xã hội
Mục tiêu của liệu pháp tâm động học cho SAD là phát hiện ra những xung đột tiềm ẩn được cho là nguyên nhân gây ra rối loạn và giải quyết những vấn đề này. Chuyên gia sức khỏe tâm thần của bạn sẽ làm việc với bạn để xác định những xung đột và các vấn đề thời thơ ấu có thể liên quan đến chứng lo âu xã hội của bạn.
Ngoài ra, bác sĩ trị liệu của bạn sẽ thảo luận về các vấn đề tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến liệu pháp và chỉ dành riêng cho chứng rối loạn lo âu xã hội. Ví dụ, bạn có thể thấy mình đoán trước rằng bác sĩ trị liệu sẽ đánh giá bạn một cách tiêu cực. Hoặc, bạn có thể gặp khó khăn khi tin tưởng bác sĩ trị liệu của mình.
Các phát hiện nghiên cứu có liên quan
Trong một nghiên cứu năm 2013, 495 bệnh nhân mắc chứng rối loạn lo âu xã hội được điều trị bằng liệu pháp nhận thức-hành vi (CBT), liệu pháp tâm động học hoặc được đưa vào danh sách chờ đợi (tình trạng kiểm soát). Các bệnh nhân được đánh giá (ví dụ, Thang đo mức độ lo âu xã hội Liebowitz) khi bắt đầu nghiên cứu và sau đó một lần nữa khi kết thúc điều trị.
Bệnh nhân được điều trị bằng liệu pháp nhận thức-hành vi cho thấy đáp ứng với điều trị trong 60% trường hợp, trong khi những người được điều trị tâm động học đáp ứng trong 52% trường hợp. Những người được đưa vào danh sách chờ chỉ cho thấy sự cải thiện trong 15% trường hợp.
Về tình trạng thuyên giảm theo thời gian, 36% những người được điều trị CBT vẫn thuyên giảm, so với 26% những người được điều trị bằng liệu pháp tâm động học và 9% được đưa vào danh sách chờ đợi.
Những phát hiện này cho thấy rằng tiếp nhận CBT hoặc liệu pháp tâm động học tốt hơn là nằm trong danh sách chờ cả trong ngắn hạn và dài hạn. Tuy nhiên, liệu pháp nhận thức – hành vi dường như hữu ích hơn liệu pháp tâm động học khi nói đến hiệu quả điều trị kéo dài về lâu dài đối với chứng rối loạn lo âu xã hội.
Trong một nghiên cứu khác năm 2014 về kết quả lâu dài của liệu pháp CBT và tâm động học đối với chứng rối loạn lo âu xã hội, những người tham gia được theo dõi trong 24 tháng. Tỷ lệ đáp ứng là khoảng 70% cho cả hai phương pháp điều trị tại thời điểm theo dõi 2 năm và tỷ lệ thuyên giảm là gần 40% cho cả hai.4 Điều này cho thấy rằng cả liệu pháp CBT và tâm động học đều có thể hữu ích cho SAD.
Cuối cùng, trong một thử nghiệm đa trung tâm năm 2016 về các đặc điểm của bệnh nhân dự đoán kết quả của liệu pháp tâm động học cho chứng rối loạn lo âu xã hội, người ta thấy rằng yếu tố dự báo quan trọng nhất về kết quả điều trị là mức độ nghiêm trọng của chứng lo âu xã hội trước khi điều trị. Điều này có nghĩa là rằng bác sĩ nên xem xét mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng khi chọn loại liệu pháp tốt nhất cho tình trạng của bạn.
Dựa trên bằng chứng nghiên cứu hiện tại, liệu pháp tâm động học có khả năng tốt như CBT về mặt cải thiện ngay lập tức. Tuy nhiên, về lâu dài, liệu pháp nhận thức-hành vi có thể hiệu quả hơn.
Verywell
